Klon jawor

pochodzenie / występowanie:
Rodzimy klon jawor występuje głównie w rejonach górskich i podgórskich. Zasiedla naturalne lasy piargowe z urozmaiconym piętrem runa leśnego, preferuje stanowiska chłodne i wilgotne.  Na nizinach występuje tylko wyjątkowo. Wiele sztuk klonu jawora zostało sztucznie nasadzonych, z tego powodu drzewo to występuje często poza swoim naturalnym środowiskiem.

wygląd:
Typowe dla klonu jawora są liście w kształcie dłoni, naprzeciwległe, na obwodzie nierównomiernie piłkowane, osiągają wielkość do 12 cm i są podzielone na 5-7 płatów.  W odróżnieniu od spokrewnionego klonu zwyczajnego nie są ostro spiczaste. Klon jawor osiąga do 30 m wysokości, co sprawia, że bywa wyższy od klonu zwyczajnego. Klony w naturalnych warunkach dożywają maksymalnie 300-400 lat. Drzewo kwitnie w maju, kwiaty klonu jawora są mało wyraziste, zielone, ułożone w grona, owoce to podwójne niełupki ze skrzydełkami. Skrzydełka są rozwarte pod kątem ostrym. Drzewo rozprzestrzenia się za pomocą wiatru, nasiona potrafią dolecieć nawet na odległość 100 m od drzewa macierzystego. Kora jest początkowo gładka, szara, od średniego wieku ciemnoszara. Korowina klonu jawora jest szarobrązowa, łuskowata, a czasem nawet płytkowa, łuszcząca się (to nadaje klonowi charakterystyczny wygląd).

wykorzystanie:
Leśników interesują drzewa liczące ponad 120 lat. Twarde drewno klonowe jest łatwe w obróbce, znajduje zastosowanie w produkcji mebli, parkietów, a nawet instrumentów muzycznych. Szczególne właściwości drewna klonowego są wykorzystywane w produkcji instrumentów muzycznych szarpanych i smyczkowych. Leśnicy stosują je jako drewno melioracyjne i do umacniania miejsc z miałką lub piargową glebą, gdzie buki i świerki już tak dobrze by sobie nie radziły. Klon jawor dobrze zacienia leśną glebę, a opadające liście ją użyźniają. Klon jawor jest wykorzystywany także do nasadzeń wzdłuż dróg, gdzie podobno jego duże liście tłumią hałas powodowany przez ruch samochodowy. Sok z drzew był wcześniej wykorzystywany do produkcji cukru, liście służyły jako pasza dla bydła. Klon jawor jest także ważnym drzewem dla pszczół i innych gatunków owadów, a tym samym również dla pszczelarzy.

ciekawostka:
Klon jawor (po niemiecku Ahorn) był prawdopodobnie ojcem chrzestnym miejscowości Ohorn, leżącej koło miasta Kamenz /Kamieniec/. Tylko niewiele osób wie, że nasiona klonu jaworu są trujące, zawierają hipoglicynę, która aktywuje się w procesie trawienia. Klon jawor stanowi ważną część biotopów dla różnych gatunków zwierząt - dla motyli, chrząszczy i pszczół samotniczek, które dobrze przystosowały się do życia z tym drzewem.